BIEGÓWKI

HISTORIA

Biegi narciarskie zostały zapoczątkowane w krajach Półwyspu Fennoskandzkiego w czasach prehistorycznych[8]. Były one nadal szeroko praktykowane w XIX wieku jako sposób transportu podczas zimy. Polowania na łosie, jelenie i inne zwierzęta odbywały się właśnie na nartach. Obecnie prawie każdy mieszkaniec krajów z bogatymi tradycjami narciarskimi, takich jak Norwegia, Szwecja, Finlandia i Estonia, używał, bądź regularnie używa nart biegowych[8]. Natomiast w Ameryce Północnej myśliwi i zbieracze, którzy potrzebowali wolnych rąk by móc chodzić po głębokim śniegu w lasach, używali rakiet śnieżnych. Narty były używane sporadycznie przez Indian, którzy pokonywali podobne odległości jak Skandynawowie. Do rozwoju biegów narciarskich przyczynili się tam norwescy emigranci Snowshoe Thompson i Jackrabbit Johannsen. Do Polski zorganizowane narciarstwo biegowe dotarło na przełomie XIX i XX wieku w. W szerzeniu tego sportu największe zasługi mają Józef Schnaider w Karpatach Wschodnich i Stanisław Barabasz w Tatrach. W 1919 powstał Polski Związek Narciarski[9]. W takiej formie narciarstwo było stosowane przez zwiadowców. Wszystkie armie krajów skandynawskich posiadały specjalnie wytrenowaną do biegów narciarskich piechotę na operacje zimowe. Narty dawały ważną podczas wojny zimowej mobilność, która pozwalała na pobicie dużej armii Sowietów przez małe grupy Finów. Podobne taktyki były w przeszłości stosowane wielokrotnie także przez Finów i mieszkańców Karelii. Dawne wojska narciarskie były wyposażone w kusze i kijki narciarskie posiadające zaostrzone końce. Tradycyjnie całe wyposażenie było wyrabiane z naturalnych materiałów: drewniane narty i bambusowe kijki ze skórzanymi paskami[8]. Stosowanym obuwiem były wytrzymałe, skórzane buty z wąską podeszwą. Wiązania ewoluowały od prostych pasków zrobionych z cienkich, skręconych, drewnianych nici, poprzez wiązania na zatrzaski z przodu i z tyłu buta aż do szczurzych pułapek z zatrzaskami z przodu buta i wielu innych, różnych, nowoczesnych zapięć. Pierwsze zawody w biegach narciarskich (oraz w narciarstwie zjazdowym i skokach narciarskich) były organizowane już w połowie XIX wieku, w Norwegii. Od 1922 istnieje jeden z najbardziej znanych maratonów narciarskich, Bieg Wazów. W latach 70. zaczęto organizować masowe biegi narciarskie, w których uczestniczyli zarówno zawodowcy, jak i amatorzy. W 1981 powołano Worldloppet, organizację skupiającą największe narciarskie biegi masowe na świecie[10].

NA CZYM POLEGA

Biegi narciarskie (także: biegi płaskie, dla odróżnienia od całkowicie innej dyscypliny zimowej – biegów zjazdowych) – sport zimowy popularny w krajach z rozległymi zaśnieżonymi terenami, głównie w północnej Europie oraz Kanadzie. Popularność tego sportu szybko rośnie także w Stanach Zjednoczonych, Rosji, Polsce i krajach Europy Środkowej. Biegi narciarskie wraz ze skokami narciarskimi oraz kombinacją norweską (połączenie biegów i skoków) należą do rodziny sportów narciarstwa klasycznego. Biegi stanowią również element narciarskiego biegu na orientację, triatlonu zimowego oraz biathlonu. Współczesne biegi narciarskie wyodrębniły się z pierwotnego narciarstwa rozumianego jako jeden ze sposobów przemieszczania się w terenie pokrytym śniegiem. Współcześnie realizujące tę ideę narciarstwo biegowe uprawiane poza specjalnie przygotowanymi trasami nazwane zostało narciarstwem backcountry (zwanym także narciarstwem przełajowym lub turystycznym).